22-06-2025 LEMMER – Kinderen in Nederland krijgen vaccinaties tegen dertien infectieziekten die ernstig kunnen verlopen als je niet bent gevaccineerd. Elk jaar onderzoekt het RIVM hoeveel kinderen deze vaccinaties krijgen. Op 19 juni 2025 is het nieuwste rapport verschenen, met cijfers over 2024. GGD Fryslân ziet dat de vaccinatiegraad in onze provincie op korte termijn redelijk stabiel lijkt gebleven ten opzichte van 2023. Tegelijkertijd zet de langzame maar gestage daling die sinds 2016 zichtbaar is zich voort. Dat blijft zorgelijk. Vooral bij specifieke groepen vragen de cijfers om extra aandacht.
Wat zien we in Fryslân?
Bij baby’s en kleuters is de vaccinatiegraad iets gedaald of gelijk gebleven. Bij schoolkinderen zien we een lichte daling. Bij jongeren (adolescenten) blijft de vaccinatiegraad gelijk. Een positief punt is de toename in de vaccinatiegraad van de HPV-vaccinatie, vooral bij jongens. Het percentage zwangeren dat zich laat vaccineren tegen kinkhoest of griep is ongeveer gelijk gebleven.
Een sluipende, zorgwekkende trend
Waar andere regio’s te maken hebben met acute uitbraken, zien wij in Fryslân vooral een sluipende daling van de vaccinatiegraad sinds 2016. De directe gevolgen hiervan zijn vooralsnog minder zichtbaar, maar op termijn niet minder zorgwekkend. Als deze trend zich voortzet, is het niet de vraag óf, maar wanneer zich een uitbraak voordoet. De cijfers geven geen aanleiding tot paniek, wél tot actie.
Hoe goed geven de cijfers de werkelijkheid weer?
Het beeld is niet precies. Dat komt door twee dingen.
Sinds 2022 ontvangt het RIVM een deel van de vaccinaties anoniem. Gegevens zoals naam, geboortedatum of woonplaats ontbreken dan. Deze anonieme vaccinaties tellen niet mee in de officiële vaccinatiegraad. Daardoor kunnen de cijfers lager uitvallen dan ze in werkelijkheid zijn.
Tegelijk rekent het RIVM sinds dit jaar anders: per kind wordt bekeken welk vaccinatieschema het best past bij de gegeven prikken. Dit zorgt voor een vollediger beeld dan in voorgaande jaren, al maakt het vergelijken van cijfers tussen jaren wel wat lastiger.
Het blijft belangrijk om voorzichtig te zijn met het trekken van conclusies. De cijfers zijn geen exacte weergave, maar over meerdere jaren is wel een duidelijke daling te zien.
Waarom is vaccineren zo belangrijk?
GGD Fryslân blijft zich inzetten om de vaccinatiegraad te verhogen. We doen dit samen met ouders, zorgverleners en gemeenten. Hoe meer mensen zijn gevaccineerd, hoe kleiner de kans dat infectieziekten zich verspreiden. Dat is extra belangrijk voor mensen die zelf geen prik kunnen krijgen, bijvoorbeeld door een ziekte of een kwetsbare gezondheid.
De komende maanden gaat GGD Fryslân de cijfers verder analyseren. Zo kunnen we bepalen wat er, naast onze huidige inzet, extra nodig is om de vaccinatiegraad in Fryslân te verbeteren.
Het volledige rapport met daarin het landelijke, provinciale en gemeentelijke beeld kun je nalezen op de website van het RIVM.