10-08-2025 LEMMER – De Europese jaargemiddelde grenswaarde voor fijnstof is sinds 1998 niet meer overschreden op de meetlocaties in Nederland. De Europese daggemiddelde grenswaarde is sinds 2011 niet meer overschreden op de meetlocaties in Nederland. Modelberekeningen geven daarentegen aan dat lokaal nog wel overschrijdingen kunnen voorkomen.
De gemiddelde concentratie fijnstof (PM10) in Nederland neemt al jaren af. Sinds 2000 is de gemiddelde concentratie voor regionale achtergrondstations afgenomen met 15 microgram per m3. Voor stedelijke achtergrondstations en verkeersbelaste stations zijn de gemiddelde concentraties afgenomen met 14 microgram per m3. Regionale achtergrondstations zijn meetpunten die op enige afstand van bebouwing en industrie staan. Stedelijke achtergrondstations zijn meetpunten die binnen de bebouwde kom liggen, maar wel op afstand van directe uitstootbronnen.
Ondanks de afname zijn er echter wel forse verschillen van jaar op jaar door meteorologische fluctuaties. De daling in de fijnstof concentraties door de jaren heen komt vooral door emissiebeperkende maatregelen bij verkeer, industrie en de energiesector. Er is ook een daggemiddelde grenswaarde in de Europese Unie. Volgens die grenswaarde mogen in een kalenderjaar niet meer dan 35 dagen voorkomen met een daggemiddelde concentratie PM10 boven de 50 microgram per m3. Een overschrijding van de daggemiddelde Europese grenswaarde treedt op meetlocaties sinds 2011 niet meer op.
Om inzicht te krijgen in de fijnstof concentraties in Nederland worden naast metingen ook modelberekeningen gebruikt. Uit de modelberekeningen blijkt dat de fijnstof concentraties in het overgrote deel van Nederland onder de afgeleide norm van 31,2 microgram per m3 blijven. In de regio IJmond en Maasvlakte komen er wel overschrijdingen van deze afgeleide norm voor. Ook komt er in de regio IJmond een overschrijding voor van de jaargemiddelde Europese grenswaarde.
Vanaf 2030 gaan strengere Europese grenswaarden gelden voor luchtkwaliteit. In het najaar van 2024 zijn de EU-landen en het Europees Parlement het daarover eens geworden. Voor fijnstof wordt vanaf 2030 de jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram per m3 aangescherpt naar 20 microgram per m3.