17-06-2025 LEMMER – Ondanks positieve ontwikkelingen op andere leefstijlgebieden, zoals minder rokers en meer sporters, blijft het alcoholgebruik onder Friese volwassenen opvallend hoog. Ruim driekwart van de 18-plussers drinkt alcohol, en dat aandeel is zelfs nog hoger onder jongvolwassenen (81%) en mensen met een hogere opleiding (84%). Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor van GGD Fryslân.
GGD Fryslân ziet wel een lichte stijging in het aantal mensen dat niet of maximaal één glas per dag drinkt. Inmiddels houdt 44% van de Friezen zich aan dit advies van de Gezondheidsraad. Daarnaast daalt het aantal mensen dat overmatig alcohol drinkt, van 8% naar 6%. Mannen drinken overmatig wanneer zij meer dan 21 glazen per week drinken, voor vrouwen is dit meer dan 14 glazen. Ook zet de dalende trend in het aantal rokers zich voort. In 2022 rookte 18% van de Friezen, nu is dat 15%.
Samenwerken aan gezondheid
Deze cijfers laten zien dat alcohol heel normaal is voor veel volwassenen. Dat merken ook jongeren, die opgroeien in een omgeving waar alcohol vaak te zien is, bijvoorbeeld op feestjes en in sportkantines. Veel Friese gemeenten doen daarom mee met het programma ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO)’. Daarmee werken ze aan een veilige omgeving waar jongeren minder met alcohol, drugs en roken te maken krijgen. Zo bouwen ze aan een gezonde generatie.
GGD Fryslân steunt ook de campagne ‘IkPas’. Die vraagt volwassenen om een tijdje bewust geen alcohol te drinken, bijvoorbeeld 30 of 40 dagen. Mensen voelen zich daarna fitter, slapen beter en zeggen vaker ‘nee’ tegen alcohol. En zo geef je een goed voorbeeld aan de jongeren om je heen.
Samen sterk in de Mienskip
Ongeveer een derde van de Friezen voelt zich sterk verbonden met de buurt. In steden is die verbondenheid vaak minder. Het hebben van een sterke sociale basis kan bijdragen aan een goede gezondheid. Mensen die elkaar steunen, voelen zich minder eenzaam en maken vaker gezonde keuzes.
GGD Fryslân stimuleert inwoners, gemeenten en zorgorganisaties om buurten samen gezonder te maken. Directeur Publieke Gezondheid, Lineke Kleefstra vertelt: “Omdat we gezondheid en zorg dichterbij de inwoners in Fryslân willen brengen, hebben we dit onderwerp voor het eerst meegenomen in ons onderzoek. Daarmee zetten we een eerste stap om in kaart te brengen hoe de Fryske mienskip ervaren wordt.”
In kader:
Een mooi voorbeeld van hoe samenwerking in de buurt kan bijdragen aan gezondheid, is de aanpak rond stoppen met roken. In het project ‘In Gesprek Over Roken’ gaan buurtwerkers van welzijnsorganisaties, fysiotherapeuten, mondhygiënisten en andere zorgverleners in gesprek met inwoners over stoppen met roken. Zij werken samen met stoppen-met-roken coaches om mensen die willen stoppen de juiste hulp te bieden. Zo wordt de kracht van de mienskip benut.
Over het onderzoek
In het najaar van 2024 voerden alle GGD’en het onderzoek uit samen met het CBS en het RIVM. In totaal deden in Nederland bijna een half miljoen mensen mee van 18 jaar en ouder. Het onderzoek biedt inzicht in de gezondheid van inwoners.