Gemeenten begroten 12,2 miljard euro aan heffingsopbrengsten in 2023

26-01-2023 LEMMER – Gemeenten verwachten dit jaar 12,2 miljard euro te ontvangen uit heffingen. Dat is 6,1 procent meer dan voor 2022 werd begroot. Hiermee is de stijging groter dan in de voorgaande twee jaar. Dit meldt het CBS op basis van onderzoek naar de gemeentelijke begrotingen van 2023.

De onroerendezaakbelasting (ozb), de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de parkeergelden zijn de vier heffingen die het meest opbrengen. Deze vier heffingen zijn in 2023 goed voor 86 procent van de begrote heffingsopbrengsten. Andere gemeentelijke heffingen zijn onder meer de toeristenbelasting, de hondenbelasting, bouwleges en secretarieleges (leges voor onder meer rijbewijzen, reisdocumenten en huwelijken). De opbrengsten uit de toeristenbelasting stijgen fors, terwijl die uit de secretarieleges en de hondenbelasting dalen.

De begrote opbrengsten uit de gemeentelijke heffingen wijken altijd iets af van de realisaties in de jaarrekeningen. De begrote opbrengsten uit de ozb, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing liggen doorgaans in lijn met de realisaties. De opbrengsten uit vooral bouwleges en de toeristenbelasting zijn voor gemeenten lastiger te ramen en meer afhankelijk van de conjunctuur. De onderzochte begrotingen zijn door de gemeenten opgesteld voor 15 november 2022.

Ozb-opbrengsten ruim 7 procent hoger
Voor 2023 hebben de Nederlandse gemeenten 5,1 miljard euro aan ozb-opbrengsten begroot. Dit is 7,4 procent meer dan een jaar eerder. De procentuele stijging van de opbrengsten uit de ozb voor niet-woningen is met 8,2 procent groter dan voor woningen (6,6 procent). Er zijn drie factoren van invloed op de ozb-opbrengst: de WOZ-waarde, het aantal panden en de tariefontwikkeling. De stijging van de begrote opbrengsten komt vooral door de stijging van de WOZ-waardes. De gemiddelde WOZ-waarde van een woning lag in Nederland op 1 januari 2022 ruim 9 procent hoger dan een jaar eerder. 

De begrote opbrengsten uit de afvalstoffenheffing zijn 5,3 procent hoger dan een jaar eerder en die uit de rioolheffing 4,5 procent. De stijging hangt samen met de gestegen kosten van het onderhoud en beheer van de riolering en de afvalverwerking. Daarnaast spelen de toename van het aantal gebouwen en mogelijk het klimaatbestendig maken van de riolering mee. De opbrengsten uit de afvalstoffenheffing en de rioolheffing zijn niet vrij besteedbaar.  Deze mogen niet hoger zijn dan de kosten van de afvalverwerking en de riolering. 

Begrote opbrengsten uit toeristenbelasting 14 procent hoger
De gemeenten verwachten in 2023 voor 429 miljoen euro aan toeristenbelasting te heffen. Dit is 14 procent meer dan een jaar eerder. Meer dan de helft van deze stijging is toe te schrijven aan Amsterdam, dat voor 2023 ruim 22 procent meer begroot aan toeristenbelasting. Ook de begrote opbrengsten van de gemeente Rotterdam namen fors toe; met 27 procent. Behalve met het herstel van het toerisme na de coronacrisis hangt dit ook samen met de invoering van een belasting voor de passagiers van cruiseschepen.

In andere toeristische gebieden, zoals de Waddeneilanden, is de toename van de begrote opbrengsten kleiner dan in de twee grootste steden van het land. De Waddeneilanden begroten gezamenlijk ruim 5 procent meer dan een jaar eerder.

Toename opbrengsten per inwoner 4,7 procent
Per inwoner wordt voor 2023 een opbrengst van 687 euro aan gemeentelijke heffingen begroot. Dit is 4,7 procent meer dan voor 2022. Door de uitzonderlijk grote bevolkingsgroei in het afgelopen jaar is de relatieve toename van de opbrengsten per inwoner een stuk kleiner dan die van de totale heffingsopbrengsten.