18-10-2021 LEMMER – Vlekziekte is een pluimveeziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Erysipelothrix rhusiopathiae. Het is een ernstige ziekte die hoge uitval bij leghennen, vermeerderingsdieren en kalkoenen kan veroorzaken. Bij een beoordeling van de monitoringsresultaten van de afgelopen decennia blijkt dat uitbraken van vlekziekte bij pluimvee met name optreden tijdens de herfstmaanden en het begin van de winter.
In de acute vorm kan een vlekziektebesmetting bij pluimvee binnen 2 tot 5 dagen tot een bloedvergiftiging leiden. Besmette dieren sterven dan snel, de sterfte kan oplopen tot 25%. Inwendig vallen met name de ernstig gezwollen lever en milt op. Bij leggende hennen zal ernstige productiedaling optreden. In chronische gevallen worden vaak coördinatieproblemen en huidbeschadigingen met een gering verhoogde uitval genoemd. Chronische gevallen zijn beschreven bij kalkoenen.
In Nederland hebben een dierenartsenpraktijk en Royal GD recentelijk vlekziekte aangetoond bij leghennen met ontstoken oogleden. Transmissie vanuit de omgeving kan plaatsvinden via insecten en kleine knaagdieren. Het uitrijden van besmette mest voor graslandbemesting wordt ook genoemd als mogelijke bron. Een besmet bedrijf kan besmet blijven door besmette bloedluizen, en besmette ratten en muizen.
Vlekziekte kan worden overgedragen op andere diersoorten, maar ook op de mens. Tijdens inwendige inspectie van gestorven dieren kan iemand zichzelf infecteren door zich te prikken aan scherpe botdelen. In eerste instantie leidt dit tot huiduitslag, ontsteking van de lymfevaten en de lymfeknopen. Binnen een aantal dagen kan dit leiden tot bloedvergiftiging. Snel contact met de arts is daarom ook wenselijk.
Bij een beoordeling van de monitoringsresultaten van de afgelopen decennia blijkt dat uitbraken van vlekziekte bij pluimvee met name optreden tijdens de herfstmaanden en het begin van de winter; zowel in stallen met uitloop als in scharrelstallen. Omdat bij de introductie van de bacterie veelvoudig ongedierte wordt genoemd, lijkt het waarschijnlijk dat ratten en muizen, die drager kunnen zijn van de vlekziektebacterie, de bacterie mee naar binnen brengen.
Pluimveehouders wordt geadviseerd in de loop van de herfst de ongediertebestrijding te intensiveren. Bedrijven die een eerdere besmetting hebben gehad, worden geadviseerd zowel ongediertebestrijding als bloedluisbestrijding goed in de gaten te houden en minimaal 3 opeenvolgden jaren koppels te vaccineren. In verband met de lange overleving van de bacterie in de aarde kan deze periode voor bedrijven met uitloop nog te kort zijn.