18-10-2020 LEMMER – Het is weer zover. De bladeren vallen van de boom en er liggen duizenden bladeren op een hoop. Maar wie verder kijkt vindt ook heel veel paddenstoelen. En ja, daar zitten ook eetbare paddenstoelen tussen. Ga er gerust op uit om te plukken, maar vertrek niet zonder twee veldgidsen. Paddenstoelen kunnen giftig zijn en soms hebben eetbare soorten een giftige dubbelganger, zoals de groene knolamaniet, één van de giftigste soorten ter wereld.
Ga als beginner vooral op pad met een expert. In Nederland zijn er ongeveer 10.000 soorten paddenstoelen. De meeste daarvan zijn niet geschikt voor consumptie. Onaangename smaak, te klein, te taai of gewoon giftig. Ongeveer 15 procent van de Nederlandse paddenstoelen is wel eetbaar. De 7 populairste soorten op een rij.
Honingzwam
De honingzwam is in zekere zin het grootste levende organisme ter wereld. Een zwamvolk van deze soort kan namelijk enkele vierkante kilometers beslaan. Je kunt ze plukken van september tot en met november in bossen en parken. Ze groeien vaak vanuit omgevallen bomen, beuken in het bijzonder. Gebruik voor consumptie alleen de hoeden (de stelen zijn taai) en verhit die goed. De zwam heeft een bruine tot honingachtige kleur, de hoed heeft een licht reliëf en de steel is vlezig.
Cantharellen
Cantharellen staan op de rode lijst en mogen eigenlijk niet geplukt worden. Op kleine schaal wordt dit echter gedoogd. Daarover lees je onderaan dit artikel meer. Je vindt ze in ieder geval van juli tot en met september. De cantharel heeft een licht- tot donkergele hoed met een gekrulde rand die omhoog gaat staan naarmate de paddenstoel ouder is. Hij heeft geen plaatjes maar vertakte aders die doorlopen tot op de steel, een belangrijk kenmerk. Deze paddenstoel ruikt naar abrikozen en heeft een licht peperachtige smaak.
Gewone oesterzwam
Van oktober tot en met april is het oesterzwamtijd. De Gewone oesterzwam komt wijdverbreid voor in de Nederlandse natuur en heeft zijdelings geplaatste steel met een grijsbruine hoed met een naar binnen gekrulde rand. De hoed is 6 tot 18 centimeter groot en heeft de vorm van een oester. Vandaar de naam. De Gewone oesterzwam is een smakelijke paddenstoel met stevig vlees en een aangename smaak. Door het stevige vlees is hij ook uitermate geschikt voor langere bereidingen, zoals de verwerking in stoofpotjes en ragouts. Andere eetbare Oesterzwammen in Nederland zijn de bleke en de kruisdisteloesterzwam.
Grote sponszwam
De grote sponszwam herken je aan het bloemkoolachtige uiterlijk en vind je op zandgrond in open bossen aan de voet van boomstammen en op stompen van naaldbomen. De koraalachtige paddenstoelen zijn van juli tot december te plukken, maar je vindt ze vooral in september en oktober. De grote sponszwam kan uitgroeien tot een zwam van 2 tot 5 kilogram. Snijd voor consumptie de stronk weg.
Eekhoorntjesbrood
Voor ons is eekhoorntjesbrood puur jeugdsentiment. Snoekbaars vangen, eekhoorntjesbrood (ook wel porcini genoemd) plukken en dat samen opsmikkelen. Per ongeluk aten we als klein jochie al culinair, te weten dat toprestaurants behoorlijk wat euro’s over hebben voor een kilo eekhoorntjesbrood. Groeit van mei tot en met september, maar aan het einde van de zomer is de kans het grootst om deze paddenstoelensoort te vinden. Je vindt eekhoorntjesbrood vaak na een regenachtige dag op een zonnige morgen. Zo snel als ze groeien, zijn ze ook weer verdwenen. Je herkent de paddenstoel aan een bruine hoed en een dikke, knotsige steel. Je vindt ze bij zowel loof- als naaldbomen.
Eikhaas
Voor de eikhaas moet je goed zoeken in Nederland. De eikhaas groeit aan de voet en op stobben van levende eiken. In Nederland komt de soort sporadisch voor in de zomer en herfst.
Weidekringzwam
De weidekringzwam is een paddenstoel uit de familie Marasmiaceae. De soort is goed te herkennen is aan de brede, klokvormige, geelbruine hoed met ver uit elkaar staande lamellen. De weidekringzwam komt voor in weilanden en op andere grazige plekken in groepen of kringen. Ze zijn zeer algemeen en zijn al vroeg in het jaar te zien. Af en toe komt de weidekringzwam ook los (niet in kringen) voor.